tepkimesinde deney sonuçları çizelgede verilmiştir. Buna göre;

a) Bu tepkime mekanizmalı bir tepkime midir?

b) Hız sabiti kaçtır?

Çözüm:

a) Eğer hız denklemi v= k.[X]².[Y].[Z]³ şeklinde çıkarsa tepkime tek adımda gerçekleşiyor demektir ki bu zayıf bir olasılıktır. Öyleyse hız denklemini bulalım. (Önce 6. ve 8. soruların çözümlerini inceleyin)

Üslü sayılar metodunu kullanacağız.

1. deney: 1^a.1^b.1^c _ 1

2. deney: 2^a.1^b.1^c = 2 (a=1, b ve c’yi bilmiyoruz)

3. deney: 1¹.()^b.1^c = 1 (b=0 olmak zorunda, c’yi bilmiyoruz)

4. deney: 1¹.1⁰.2^c = 4 (c = 2)

Elde ettiğimiz a, b ve c değerlerine göre tepkimenin hız ifadesi: v = k.[X].[Z]² şeklinde olur. Tepkime mekanizmalı bir tepkime olup yavaş adım  şeklindedir. Y yavaş adımda yoktur.

b) Hız sabitini bulmak için herhangi bir deney sırasının değerlerini kullanabiliriz. Birinci sıranın değerlerini kullanalım.

v =k. [X].[Z]² olduğuna göre 1.10^-3 = k.(0,1).(0,2)² ‘den k = 0,25 L²/mol².s bulunur.

Uyarı: Bu tür bir soru çözdüğünüzde en az 2 deney için işlem yapın. k için aynı değeri bulmuyorsanız, ya hız ifadesini yanlış bulmuşsunuzdur ya da işlem hatası yapıyorsunuzdur.

Not: Üniversite sınav sorularında üslü sayılar metodunu rahatça kullanabilirsiniz. Okul sınavlarında bu yol kabul edilmeyebilir. O zaman yapacağınız iş, başka bir yerde üslü sayılar yardımı ile hız denklemini bulup, bulduğunuz denkleme göre yorum yapmaktır.

< Soru 8 – Soru 10 >

Reaksiyon Hızları ve Kimyasal Denge Ana Sayfa