(MnO₄)^– + NH₃  MnO₂ + NO₂

tepkimesi bazik ortamda gerçekleştiğine göre katsayıları bulun.

Çözüm: Her iki tarafta O ler -2 değerlikli. H sol tarafta (NH₃) de +1 değerlikli, sağ tarafta ise H gözükmüyor. H gözükmüyorsa değerliğine nasıl karar vereceğiz? Şöyle karar vereceğiz. Eğer H⁺ indirgenseydi H₂ haline gelirdi ve bu da tepkimede mutlaka gösterilirdi. Tepkimede gösterilmediğine göre H⁺ bileşik (H₂O veya OH^–) halindedir.

Gelelim değerliği değişen atomlara;

Mn sol tarafta +7, sağ tarafta +4 (siz de bulun)

N sol tarafta     -3, sağ tarafta +4 (siz de bulun)

İndirgenme ve yükseltgenme tepkimelerini yazalım;

Mn⁺⁷ + 3e^–     Mn⁺⁴

N^-3     – 7e^–       N⁺⁴

e^– denkliğini sağlamak için 1.tepkime 7 ile, 2.tepkime 3 ile çarpılır. Bu katsayıları denklemde yerine koyalım;

7(MnO₄)^– + 3NH₃   7MnO₂ + 3NO₂

e^– alışverişini denkledik, sıra geldi yük eşitliğine (2.adım)

Sol tarafta toplam yük -7 iken, sağ tarafta yük sıfır. Yükleri eşitlemek için; eğer asidik ortam olsaydı sol tarafa 7H⁺ ekleyecektik. Ortam bazik olarak verilmiş. Sol tarafa OH^– ekleyemeyiz. Bu durumda 7 OH^– sağa eklenir.

7(MnO₄)^– + 3NH₃   7MnO₂ + 3NO₂ + 7OH^–

Yükler eşit ama atom sayıları eşit değil. Demek ki 3.adıma gerek var. 3.adım sağa veya sola yeteri kadar H₂O eklemekti. Hesabı H üzerinden yaparsak; solda 9 sağda ise 7 H var. Sağ tarafa H₂O eklersek atom sayıları da eşit olur.

7(MnO₄)^– + 3NH₃  7MnO₂ + 3NO₂ + 7OH^– + H₂O

Böyle bir işlemi bitirdiğinizde her ihtimale karşı O sayılarını da kontrol edin. İçiniz rahat eder.

< Soru 12 – Soru 14 >

---

Elektrokimya Ana Sayfa